“Zeka; yaratıcılık, sanat, liderlik kapasitesi, motivasyon ve özel akademik alanlarda yaşıtlarına göre yüksek düzeyde performans gösteren bireylere ‘Özel Yetenekli Birey’ denilmektedir. Türk Milli Eğitiminin Temel İlkeleri başlığı altında Fırsat ve İmkan Eşitliği kapsamında 8.maddesinde;  Özel Eğitime ihtiyacı olan bireyler kapsamında Özel Yetenekli Bireyler de yeteneklerine göre eğitim alma hakkına sahiptirler.

Strateji ve uygulama planında, ‘Ülkemizde Uygulanması Planlanan Eğitim Modelleri’ başlığı altında; ‘İlkokul döneminde öğrencilerin yetenekleri doğrultusunda eğitimlerinin başlaması çok önemlidir. Eğitim sürecinde göz önüne alınacak yetenekler; genel zihinsel yetenek, özel akademik yetenek, liderlik, yaratıcılık, görsel ve işitsel sanatlar ve psiko-motor şeklinde sınıflandırılabilir. Bu düzeyde, öğrencilerin kendi akranları ile ayrıştırılmaması, hangi alanda/alanlarda yetenekli olduğu belirlenen öğrencilerin bulundukları okulda akranları ile birlikte okulun ve bölgenin koşullarına bağlı olarak, hafta içi ve/veya hafta sonu, yetenekleri doğrultusunda destek eğitim almalarının sağlanması gereklidir. Özel yetenekli öğrencilere yönelik okulun ve bölgenin fırsatları göz önünde tutularak destek eğitim odalarında, kaynaştırma eğitiminde, hafta sonu programlarında, BİLSEM uygulamaları şeklinde eğitim verilmelidir’ denilmektedir.

Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Geliştirme Birimi başlığı altında 63.madde’de ‘özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin eğitimlerini sürdürdükleri okul ve kurumlarda eğitim performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda BEP’lerini hazırlamak amacıyla bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi oluşturulur. Bu oluşturulan birimde bir özel eğitim görevi yapan öğretmen ve eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmen ibaresi bulunmaktadır. Mevcut durumda destek eğitim odalarında; öğrencilerin ilgi, yetenek ve eğitim ihtiyaçları ile takip edecekleri program esas alınarak sınıf öğretmenleri ve alan öğretmenleri görevlendirilmektedir. Ancak özel yetenekli bireyler ile destek eğitim odalarında çalışmak üzere; sınıf öğretmenlerinden mevcut görevlerinin üzerine ayrıca çalışma yapması gereken gönüllü öğretmenler bulunmakta zorluk çekilmektedir.

Özel yetenekli bireylerin akademik gelişiminin desteklenmesi ve performansının artırılması için yatay ve dikey eksenli olarak müfredatta oluşturulan etkinlik ekleme ve derinleştirme çalışmaları yapılmalıdır. Bu çalışmaların yapılması için tüm çalışma zamanını –bölünmeden- bu işe ayıracak öğretmenlerin görev alması zorunluluk arz etmektedir. Aksi takdirde yapılacak çalışmalar bir bütünlük içinde olmayacak, görevlendirilecek öğretmen olmaması durumunda yarım kalacaktır.

Ayrıca eğitim-öğretimin tüm kademelerinde görevli öğretmen ve yöneticilerin özel yetenekli bireylerin eğitimi ve öğretimi konusunda bilgi ve becerilerini artırmak amacıyla hizmet içi eğitim programlarında, seminerlerde Özel Yetenekli Bireylerin Eğitimi Formatör öğretmenleri ile özel yetenekli bireylerle çalışacak özel eğitim öğretmenleri görevlendirilmelidir.

Özel yetenekli bireylerin eğitimi amacıyla açılan Üstün Zekalılar Öğretmenliği lisans programı bulunmaktadır. Ülkemizde ilk olarak 2002 yılında açılan ve ilk mezunlarını 2006 yılında veren ve son mezunlarını 2019 yılında verecek olan- devlet ve özel üniversitelerde açılan Özel Eğitim Bölümü Üstün Zekalılar Öğretmenliği’nden mezun olmuş devlet kadrolarına sınıf öğretmeni olarak atanmış yaklaşık 85 kişi, mezun durumda atama bekleyen yaklaşık 400 kişi ve halen okumakta olan yaklaşık 400 ilgili lisans öğrencisi bulunmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığı, Üstün Zekalılar Öğretmenliği Bölümü mezunlarını, ilgi d) kararına göre Sınıf Öğretmeni olarak atamasını yapmaktadır.

Üniversitelerde verilen programa göre Üstün Zekalılar Öğretmenliği mezunları da bir özel eğitim öğretmeni olarak yetiştirilmektedir.  Diploma ve transkript belgelerinde Özel Eğitim – Üstün Zekalılar Öğretmenliği ibaresi geçmektedir. YÖK tarafından hazırlanan programlara göre üniversitelerde üstün zekalılar öğretmenleri sınıf öğretmenlerinin programlarının yanında ayrıca özel eğitimle ilgili;

-Özel Eğitim
-Üstün Zekalıların Eğitimine Giriş
-Üstün Zekalılar ve Yetenekliler için Eğitim Programlarının Farklılaştırılması
-Yaratıcılık ve Geliştirilmesi
-Üstün Zekalı ve Yeteneklilere Müzik Öğretimi
-Eleştirel Düşünce Beceriler
-Üstün Zekalı ve Yeteneklilerde Öğrenme Güçlüğü
-Üstün Zekalı ve Yeteneklilere Rehberlik
-Bireyselleştirilmiş Öğretim Planları Geliştirme ve Değerlendirme
-Üstün Zekalı ve Yeteneklilere İlk okuma ve Yazma Öğretimi
-Üstün Zekalı ve Yeteneklilere Hayat ve Sosyal Bilgisi Öğretimi
-Üstün Zekalı ve Yeteneklilere Sosyal Beceri Eğitimi
-Üstün Zekalı ve Yetenekliler İçin Çocuk Edebiyatı
-Üstün Zekalı ve Yeteneklilere Türkçe Öğretimi
-Üstün Zekalı ve Yeteneklilere Beden Eğitimi ve Spor Kültürü
-Normal Sınıflarda Üstün Zekalı ve Yeteneklilerin Eğitimi
-Üstün Zekalı ve Yeteneklilere Duyuşsal Eğitim
-Üstün Zekalı v e Yeteneklilere Görsel Sanatlar Öğretimi
-Üstün Zekalı ve Yeteneklilere Beden Eğitimi ve Oyun Öğretimi, (özel eğitim ile ilgili) derslerini alarak eğitimlerini tamamlamışlardır.

2016 – 2017 yılı itibariyle Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) Milli Eğitim Bakanlığı’nın öğretmen atamalarına esas oluşturan ilgi d) kararında yapılan yeni düzenlemeyi temel alarak MEB’in isteğiyle özel eğitim öğretmeni ihtiyacının karşılanması doğrultusunda üniversitelerde Zihinsel Engelliler Öğretmenliği, Görme Engelliler Öğretmenliği, İşitme Engelliler Öğretmenliği ve Üstün Zekalılar Öğretmenliği olarak ayrı ayrı verilen lisans eğitimlerini birleştirilerek “Özel Eğitim Öğretmenliği” adı altında tek lisans programı olarak yeniden düzenleme yapmıştır.  Yüksek Öğretim Kurulu yapmış olduğu bu düzenlemeyi 11.04.2016 tarih ve 21249 sayılı yazısıyla Milli eğitim Bakanlığına iletmiş bulunmaktadır. Üstün Zekalılar Öğretmenleri üniversitelerde özel eğitim dersleri alarak eğitimlerini tamamlamıştır.

Üstün Zekalılar Öğretmenliği bir ‘özel eğitim’ bölümüdür. Alınan özel eğitim dersleri örnek transkript’te ekte sunulmuştur. Üstün Zekalılar Öğretmenlerinin çalışma alanları ve görev tanımları şu şekilde olmalıdır.

İl/İlçelerdeki Rehberlik ve Araştırma Merkezi’nde (RAM) görevlendirilmek üzere;

• Bulunduğu İl/İlçedeki sınıf ve branş öğretmenlerine özel yetenekli öğrenciler ile ilgili farkındalık kazandırmak için seminer/kurs verilmesi.
• RAM’larda tanılaması yapılan özel yetenekli öğrencilerin ailelerine Özel yetenek/Özel yetenekli bireylerin eğitimi ile ilgili bilgi verilmesi.
• Özel yetenekli birey olarak tanılanan öğrenciler için, öğrencinin devam ettiği okuldaki Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı Geliştirme Birimi’nce yapılması gereken Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı’nın (BEP) hazırlanması amacıyla ilk BEP toplantılarına katılarak bilgi verilmesi.
• Özel yetenekli öğrencinin devam ettiği sınıfta ve/veya destek eğitim odasında sunulacak eğitim planının hazırlanması, eğitim içeriğinin oluşturulması ve bu konuda öğretmenlere rehberlik edilmesi.
• Özel yetenekli öğrencisi bulunan öğretmenlere ve özel yetenekli öğrenci ile destek eğitim odasında eğitim verecek öğretmenlere özel yetenekli bireylerin eğitimi ile ilgili seminer/kurs verilmesi.
• Destek eğitim odalarında özel yetenekli öğrencilere zenginleştirilmiş eğitim vermek üzere Gezerek Özel Eğitim Görevi Yapan Öğretmen görevi verilmesi.
• Bilim ve Sanat Merkezlerine yerleştirilecek öğrencilerin tanılama süreçleri hakkında İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerine, Okul Müdürlüklerine, Rehberlik Öğretmenlerine ve 1,2,3. sınıf okutan sınıf öğretmenlerine bilgilendirme toplantılarının yapılması görevinin verilmesi.
• Bilim ve Sanat Merkezlerine yerleştirilecek öğrencilerin tanılaması amacıyla kullanılan ASİS vb. zeka testlerinin uygulayıcılığının yapılması. (Mevcut durumda özel yetenekli bireyler ile ilgili lisans düzeyinde eğitim almayan Özel Eğitim Öğretmenleri de uygulayıcılığı yapmakta)
• Özel yetenekli öğrencilere eğitim verecek diğer özel eğitim öğretmenlerine rehberlik edilmesi.
• Özel yetenekli birey olup özel öğrenme güçlüğü yaşayan öğrenciler için eğitim planı hazırlanmasında öğretmenlere rehberlik edilmesi.

Üstün Zekalılar Öğretmenlerinin lisans eğitiminde aldıkları özel eğitim dersleri Milli Eğitim Bakanlığınca yetersiz görülüyorsa, sınıf öğretmenlerinin branş değişikliği için açılmış kurs ve programlarının Üstün Zekalılar Öğretmenliği bölümü mezunları için açılması ve atamaların yapılması sağlanmalıdır. Sonuç olarak YÖK tarafından yapılan bu düzenleme ile Üstün Zekalılar Öğretmenliği’nin Özel Eğitim Öğretmenliği olmasından dolayı Üstün Zekalılar Öğretmenliği mezunlarının ve lisans eğitimine devam edenlerin mezun olduklarında yukarıda ifade edilen diğer Özel Eğitim Bölümü mezunları (Zihinsel Engelliler Öğretmenliği, Görme Engelliler Öğretmenliği ve İşitme Engelliler Öğretmenliği) gibi Milli Eğitim Bakanlığı tarafından “Özel Eğitim Öğretmeni” olarak atamasının yapılması; Üstün Zekalılar Öğretmenliği mezunu olan ve Üstün Zekalılar Öğretmenliği bölümünde tezli yüksek lisans yapmış olan Milli Eğitim Bakanlığı’nın Sınıf Öğretmeni kadrolarına atamaları yapılanlardan istekli olanlara alan değişikliği hakkı verilerek Özel Eğitim Öğretmenliğine geçiş hakkı verilmelidir.