2 ve 12 yaş çocuk resimleri birçok yönleriyle ortak özellikler göstermektedirler. Bu özelliklere çocukların bedensel, zihinsel gelişimleri, sosyolojik konumlan gibi durumlar etki edebilmekte ve bazı değişikliklere rastlanabilmektedir. Genel olarak ele alınacak olursak bu özellikler; düzleme özelliği, tamamlama özelliği, saydamlık özelliği ve boy hiyerarşisi özelliği olarak dörde ayrılmaktadır (Çelek, 2003). Çocuk resimlerinin özellikleri aşağıdaki gibi ifade edilebilir ve çocuk resimlerinin analizi aşağıdaki başlıklara göre yapılabilir.

1-Düzleme Özelliği

Çocuk resimlerinin özelliklerinden düzleme özelliğine göre çocuk resmi, yapılan eşyaya göre düzenlemektir. Nesneye bir çeşit plan görüşünü verir. Her şey düzlenir. Masanın 4 ayağı da düz bir şekilde gösterilir (Çelek, 2003). 5-6 yaş döneminde görülen bu özellikte çocuk, resmini yaptığı yüzeye uydurmaya çalışır (Artut, 2001: 213). Çocuk bilinçsiz olarak “Resim yaptığım kâğıt düzdür, düz bir yüzeye herhangi bir nesnenin resmini ancak düz olarak yapabilirim.” diye düşünür (Sezer, 2001: 22). Örneğin; bir arabanın dört tekerleğinin, bir masanın dört ayağının gösterilmesi, figürlerin sağa ve sola yatık olarak çizilmesi gibi.

2-12 yaş grubunun ilk evrelerinde çocuklar bilinçsiz olarak “Resim yaptığım kağıt düzdür, düz bir yüzeye herhangi bir nesnenin resmini ancak düz olarak yapabilirim.” diye düşünür. Yapılan bu yüzeye göre eşyanın uydurulması düşüncesinden kaynaklanan bir anlatım biçimidir.

2-Tamamlama Özelliği

Çocuklar, belirli dönemlerde doğaya dıştan değil, içten, merkezden bakar ve görmeye çalışırlar. Her olayı kendi iç görüşleri açısından değerlendirip yorumlama çabası gösterirler (Sezer, 2001: 21). Her konuyu kendi görüş açılarıyla değerlendirirler, varlıkla göründükleri gibi değil, bildikleri ya da düşündükleri gibi çizerler (Artut, 2001: 213).

Ayrıca yalnız gördüğü kısımları değil, zihninde eksiklikleri tamamlayarak görmediği kısımları da gösterirler. Örneğin; insan, hayvan vb. varlıkların resimlerinde gördüklerinden çok izlenimlerini, eşya ile ilgili bildiklerini anımsayarak resimlerine ilave ederler. Yandan bir insan resmi yaptıklarında iki gözü birden yaparlar. Örneğin bir futbol sahasını ya da masa etrafında oturan insanları kuşbaşı görür bir biçimde çizebilirler (Hunvıtz ve Day, 1995: 80).

3-Saydamlık Özelliği

Röntgen resimde denilen saydamlık; aynı anda bir evin içinin ve dışının gösterilmesidir. Kimi araştırmacılar buna öyküleştirme adını verirler (Kırışoğlu, 2002: 85). 2-7 yaş gurubundaki çocuklar doğadaki tüm olayları kendi anladığı gibi resmetmek, objenin nesnel görüş alanındaki bölümlerini de ilave etmek isterler. Bu özelliklere sahip çocuk resimlerinde ana tema bütünlük endişesidir (Bayraktar, 1982: 24).

Bu özelliklere sahip çocuk resimlerinde ana tema, bütünlük endişesidir. Çocuk insanı bir bütünlük içinde anlatmak ister. Portresel anlatımdan çok figürsel anlatıma ağırlık verirler. Aile konusunu ele alan bir çocuk resmi incelendiğinde, çocuğun aile bireylerini tam bir bütünlük içinde vermeye çalıştığı görülür. Çocuk resminde, ailesini ilgilendirilen tüm unsurları ele almaya çalışır. Örneğin; ev kompozisyonunda evin çatısı, duvarları, oda ve bölümleri, buradaki aile bireyleri ve öteki tüm eşyalar (duvardaki saat, takvim, ayna, tablolar, yerdeki halı, koltuklar, soba, odaların elektrik kabloları.)ayrı ayrı çocuk resminde göstermeye çalışır. Evinin içinin ve dışının tümüyle gösterilmiş olması, resme bir saydamlık niteliği kazandırır.

Bu çocuklar, objelerin içinde veya arkasında bulunan ve görünmeyen şeyleri sanki görünüyormuş gibi çizerler. Bir evi çizerken, aynı zamanda evin içindeki eşyaları ve insanları ya da insan çizerken, kıyafetini saydam bir biçimde insanın vücudunu görünüyormuş gibi ya da annenin karnındaki bebeği röntgen ışınlarıyla görünüyor gibi çizebilirler (Hurvvıtz ve Day, 1995: 79; Mann ve Lehman, 2002: 41).

4 – Boy Hiyerarşisi Özelliği

Çocuklar yaptığı resimlerde onlar için önemli olan nesneleri büyük, önemsiz olanları ise küçük gösterirler. Kendi dünyalarının Kahramanları daima büyük olarak kâğıtta yer alır. Buna karşın çizmek zorunda kaldığı fakat istemediği, hoşlanmadığı bir figürü resim kâğıdının köşesinde belli belirsiz, silik, küçük olarak yapar (Artut, 2001: 214; Çelek, 2003).

Bu çocuğun psikolojik durumunu ve iç dünyasını anlamak bakımından önemlidir (Sezer, 2001: 23). Örneğin; aile resmi yapan bir çocuk, kendisi için önemli bulduğu aile ferdini diğerlerine göre daha büyük veya kâğıdın tam ortasına çizebilmektedir.